کد مطلب:47874 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

قرآن مجيد، در چه مواردي به كوچ سفارش نموده است؟

قرآن مجيد، در مواردي مسلمانان را به هجرت سفارش كرده است كه به برخي از آنها، اشاره ميكنيم:

الف ـ هجرت براي تحصيل علم و تفّقه در دين: در آية 122 سورة مباركه توبه، مؤمنان را به هجرت براي تحصيل علم و تفقّه در دين، سفارش كرده است: چرا از هر گروهي، طايفهاي از آنان كوچ نميكند تا در دين آگاهي پيدا كنند و به هنگام بازگشت به سوي قوم خود، آنها را انذار نمايند تا بترسند و خودداري كنند.( تفسير الميزان، علامه طباطبايي (ره)، ج 9، ص 404، انتشارات جامعه مدرسين. ) البته آية فوق، تفسير ديگري نيز دارد كه در جواب پرسش نخست گذشت.

ب ـ هجرت براي جهاد: از ديگر مواردي كه قرآن مجيد، مؤمنان را به هجرت كردن سفارش فرموده. جهاد در راه خداست. در آية 41 سورة مباركه توبه آمده است: انفِرُواْ خِفَافًا وَثِقَالاًوَجَـَهِدُواْ بِأَمْوَ َلِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّه; ]همگي به سوي ميدان جهاد[ حركت كنيد، چه سبك بار باشيد چه سنگين بار، و با اموال و جانهاي خود، در راه خدا جهاد كنيد. سنگين و سبك، مفهوم جامعي دارد كه همة حالات انسان را شامل ميشود; اين كه شخص جوان باشد يا پير، مجرّد باشد يا متأهل. كم عائله باشد يا پر عائله، غني باشد يا فقير،... در هر صورت، حركت بسوي جهاد، بر همگان لازم است.( تفسير نمونه، آية الله مكارم شيرازي وهمكاران، ج 7، ص 424، دارالكتب الاسلاميه. )

هم چنين كساني كه به بهانههاي گوناگون از هجرت در مسير جهاد، سرباز زدهاند سرزنش ميكند و ميفرمايد: إِلآتَنفِرُواْ يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا;(توبه،39) اگر به سوي ميدان جنگ كوچ نكنيد، خدا به عذاب دردناكي، مجازاتتان خواهد كرد.

ج ـ هجرت براي حفظ تفكّر ديني: آياتي از قرآن مجيد، مؤمنان را سفارش ميكند كه اگر محيط و منطقهاي نامساعد بود، براي حفظ تفكّر ديني و عقايد خود هجرت كنند تا بتوانند در سرزمين ديگري، با حفظ عقيده، زندگي كنند: قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الاْ ?َرْضِ قَالُوَّاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ وَ َسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا;(نسأ،97) آنها گفتند: ما در سرزمين خود تحت فشار بوديم، فرشتگان گفتند: مگر سرزمين خدا پهناور نبود كه مهاجرت كنيد. براساس اين آيه و آيات فراوان ديگر، قرآن با صراحت، دستور ميدهد كه اگر در محيطي به خاطر عواملي نتوانستيد آنچه وظيفه داريد انجام دهيد، به محيط و منطقهاي ديگر هجرت نماييد، زيرا با گستردگي جهان هستي، نتوان مرد به ذلّت كه در اين جا زادم!( تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و همكاران، ج 4، ص 90، دارالكتب الاسلاميه. )

د ـ هجرت به سوي خدا و رسول كه اين هجرت دروني است و انسان از رذايل اخلاقي و شرك و تاريكيها به منبع نور و خداي متعال، حركت ميكند.

اصولاً در اسلام، پيش از آن كه هجرت مكاني و خارجي، تحقق يابد، هجرت دروني لازم است و به فرمودة اميرمؤمنانانما المهاجرون الذين يهـَجرون السيئات و لم يأتوا بها; مهاجر واقعي آنهايند كه از گناه هجرت ميكنند و مرتكب آن نميشوند.( سفينة البحار، ماده هجر، به نقل از تفسير نمونه، ج 4، ص 93. )